کد مطلب:22277 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

راه هاي استحكام ايمان و يقين چيست؟ با استفاده از روايات بيان كنيد.

اين پرسش شما با پرسش چهارم ارتباط دارد؛ زيرا علّت عمده افكار شكّ برانگيز و ايمان گريز، محكم نبودن ايمان و نداشتن يقين است. يكي از مهم ترين عوامل ايمان آفرين و يقين آور، عبوديت واقعي خداوند تعالي است. از اين رو خصوصيات يك عبد واقعي را بايد بدانيد و سپس آن را به كار گيريد تا در سايه دانستن و عمل كردن، ايمانتان محكم گردد. پس خصوصيات بنده واقعي خداي تبارك و تعالي: 1- شناخت خدا: امام رضا(ع) مي فرمايند: «اول عبادة الله معرفته...» اولين مرتبه عبادت خدا معرفت و شناخت خدا مي باشد بنابراين يك بنده واقعي اول بايد شناخت خدا پيدا كند در اين باب اگر زمينه مطالعاتي شما كم است از كناب هاي اعتقادي آقاي محسن قرائتي شروع كنيد ولي بعداً مسير مطالعاتي شما در كتابهاي استاد مطهري باشد تا معارف و اعتقادات اسلامي را از چشمه زلال بگيريد ولي اگر زمينه مطالعاتي داريد از همان اول از كتاب توحيد استاد مطهري شروع كنيد. 2- ايمان به خدا: از شناخت و اعتقاد بالاتر و با ارزش تر ايمان به خدا مي باشد امام علي(ع) مي فرمايند: «الايمان شجره اصلها اليقين...» ايمان درختي است كه ريشه آن يقين است پس بر حسب اين روايت ريشه ايمان همان يقين قلبي است نه صرف اعتقاد و شناختي كه در معرض رد و اثبات است و در روايتي ديگر امام رضا(ع) مي فرمايند: «لا عباده الا بيقين» عبادتي نيست مگر با يقين پس اصل شجره ايمان يقين است و يقين قوام بخش عبادت واقعي است در نتيجه ايمان به خدا عبادت واقعي را محقق مي سازد بنابراين بنده واقعي خدا بايد علاوه بر شناخت خدا ايمان به خدا هم داشته باشد اين نكته قابل ذكر است كه مهمترين چيزي كه ايمان را در قلب پا برجا و مستحكم مي كند ورع است كه در كلام امام صادق(ع) آمده: «سئل الصادق(ع) ما الذي يثبت الايمان» قال: الذي يثبته فيه الورع والذي يخرجه منه الطمع» از حضرت سؤال شد چه چيزي ايمان را در قلب تثبيت مي كند؟ فرموند: چيزي كه ايمان را در قلب تثبيت مي كند ورع (اجتناب از معاصي و شبهات حرام) مي باشد و چيزي كه ايمان را از قلب خارج مي كند طمع (نسبت به گناهان و انجام معاصي) مي باشد. 3- شناخت دستورات خدا: شناخت دستورات خدا بعد از شناخت و ايمان به خدا شناخت فرستادگاه الهي را نيز مي طلبد زيرا اول بايد آنها را بشناسيم تا بعد به رسالت آنها پي ببريم و در زمان غيبت امام معصوم(ع) به شأن و رسالت علما و فقهاي عظام واقف گرديم كه در اين باب از جهت نظري و بحث هاي كلامي و اعتقادي بايد به بحث نبوت و امامت رجوع كرد ولي از جهت صرف شناخت دستورات عملي كافي است كه به رساله هاي علميه مجتهدين كرام رجوع شود بنابراين بارجوع به رساله مي توان واجب و حرام الهي را شناخت تا اين ويژگي ديگر بنده واقعي خدا تحقق يابد. 4- ترجيح دستورات خدا: دستورات خدا را بايد بر دستورات نفس شيطان و هر چيز ديگري در عمل ترجيح داد امام سجاد(ع) مي فرمايند: {Hمن عمل بما افترض الله عليه فهو من اعبد الناس H}؛ {Mهر كس به آنچه خدا بر او واجب كرده عمل كند از عابدترين مردم مي باشدM}. امام علي(ع) مي فرمايند: {Hلا عبادة كاداء الفرائض H}؛ {Mهيچ عبادتي مثل انجام واجبات نيست M}». بنابراين انجام واجبات و ترك محرمات بر هر چيزي ترجيح دارد و نشانه ديگري از بندگي واقعي خدا مي باشد. 5- استقامت در بندگي: بندگي خدا مادام العمري و هميشگي است خداوند تبارك و تعالي به پيامبر اكرم(ص) در قرآن چنين خطاب مي كند: {A{/Bفَاعْبُدْهُ وَ اِصْطَبِرْ لِعِبادَتِهِ {w8-11w}{I19:65I}/}...A}؛ {Mاو را عبادت كن و در راه پرستش او شكيبا باش M}، {V(مريم، آيه 65)V}. خستگي و عبادت و بندگي مقطعي از ساحت بنده واقعي خدا بدور است حضرت علي(ع) مي فرمايند: {Hدوام العباده برهان الظفر بالسعاده H}؛ {Mعبادت دوام دار و هميشگي دليل قاطع ظفر و دستيابي به سعادت و خوشبختي است M}»، {V(الغرر والدرر، باب العبادة، ص 24 و 318)V}. اين نكته در خور يادآوري است كه مراد از عبادت فقط نماز و روزه نيست بلكه يعني طاعت و فرمانبرداري از دستورات خدا كه در مرحله اول فصل واجبات وترك محرمات است زيرا مولاعلي(ع) مي فرمايند: {Hغايه العباده الطاعه H}؛ {Mنهايت عبادت طاعت است M}، {V(همان، 30)V}. بنابراين بندگي و سرسپردگي دائم نسبت به خداي تعالي از ويژگي هاي مهم بنده واقعي خدا مي باشد. 6- بندگي با آزادگي: بنده واقعي خدا بايد به حدي برسد كه فقط لذت و محبت و عشق او را به بندگي وادارد از شوق بهشت و ترس جهنم آزاد باشد. امام صادق(ع) مي فرمايند: {Hان العباد ثلاثة: قوم عبدوا الله عزوجل خوفاً فتلك عبادة العبيد و قوم عبدوالله تبارك و تعالي طلب الثواب فتلك عبادة الاجراء و قوم عبدوا الله عز و جل حباً له فتلك عبادة الاحرار و هي افضل العبادةH}؛ {Mبندگان سه گونه اند: 1- گروهي از روي ترس (از جهنم و عذاب الهي) خداي عز وجل راعبادت مي كنند كه اين عبادت از آن بردگان مي باشد 2- گروهي با دل خواهان ثواب (و دريافت پاداش و بهشت) خداي تبارك و تعالي را عبادت مي كنند كه اين عبادت از آن مزدبگيران مي باشد 3- گروهي به خاطر حب وعشق (حق تعالي) خداي عزوجل را عبادت مي كنند كه اين عبادت، بهره آزادگان (و وارستگان از بند غيرعشق) مي باشد و همين عبادت هم برترين عبادت ها مي باشدM}، {V(ميزان الحكمه، ج 6، ص 17، روايت 11346)V}. تذكر: اين قسم اخير عبادت رانبايد از خود انتظار داشت زيرا وصول به آن حال بلند معنوي، سال هاي دراز و پياپي را مي طلبد البته اگر انسان استقامت در بندگي داشته باشد به مرور زمان شمه اي از آن حال را در خود مي يابد. در اين قسم اخير نه تنها عبادت از ريا و عجب خالص است بلكه از ترس جهنم و اراده ثواب هم خالص است آزاد از هر قيد غيرخدايي است). 7- چشم به كرم خدا نه عمل خود: بنده واقعي خدا هميشه خود را مقصر مي بيند و عمل خود را به هيچ مي انگارد براي عمل خود قدري قائل نيست و پيوسته چشم به كرم كريم دوخته نه از غرور عمل باد در پوست انداخته امام صادق(ع) مي فرمايند: {Hعليك بالجد ولا تخرجن نفسك من حد التقصير في عبادة الله تعالي و طاعته، فان الله تعالي لايعبد حق عبادته H}؛ {Mبر تو باد كوشيدن (وجد و جهد در عبادت) و نفس تو از حد تقصير در عبادت و طاعت خداي تعالي خارج نشود (و خويش را مقصر بداند) زيرا خداوند تعالي آنگونه كه شايسته پرستش است عبادت نمي شودM}، {V(همان، ص 25، روايت 11407)V}. اينها پاره اي از خصوصيات مهم بنده واقعي خدا مي باشد كه فقط با عمل دقيق به آن مي توان بنده واقعي حضرت دوست شد.